Europejska pamięć
o Gułagu

© R.Ruzgys

© M.Baltrušaitis

© M.Baltrušaitis

© M.Baltrušaitis

© Rimgaudas Ruzgyz

© Rimgaudas Ruzgys i Google

© Rimgaudas Ruzgys i S.C. - UMR 5281 - ART-Dev - CNRS/2011

© Rimgaudas Ruzgys

© Rimgaudas Ruzgys i S.C. - UMR 5281 - ART-Dev - CNRS/2011

© Rimgaudas Ruzgys i S.C. - UMR 5281 - ART-Dev - CNRS/2011
Mapa z zaznaczoną przebytą drogą przez rodzinę Ruzgysów
W maju 1948 r. litewska rodzina Ruzgysa pochodzenia chłopskiego zostaje aresztowana i deportowana. Po dwutygodniowej podróży konwój z zesłańcami dociera do Burjatii w Syberii Wschodniej, położonej na południowym wschodzie Bajkału. Najpierw zesłańcy podzieleni są na małe grupy. Następnie każą im wsiąść do małych wagoników bez dachu kolei wąskotorowej, która rozwozi ich po różnych osadach. Ta właśnie linia kolejowa biegnąca wzdłuż Gór Jabłonowych służy do zaludniania terytorium. Rodzina Ruzgysów wraz z piętnastoma innymi rodzinami skierowana jest do małego posiołka o nazwie Chutor [Хутор], w którym znajduje się około dwudziestu kwater, spośród których cztery przeznaczone są dla deportowanych.
Zanim nadejdzie syberyjska zima, w pośpiechu, zesłańcy budują w tajdze nową osadę z mieszkalnymi barakami, Moïgua, przedłużając jednocześnie wąskotorową linię kolejową w kierunku północno-wschodnim.
Osada ta przetrwała zaledwie kilka lat, aż do momentu, kiedy został całkowicie zakończony wyrąb lasu. Następnie wybudowano nową osadę w innej, gęsto zalesionej dolinie, gdzie była praca na kilka lat. Życie w nowej osadzie Chara-Kutuł [Хара-Кутул], zamieszkałej w większości przez Litwinów było łatwiejsze, pomieszczenia mieszkalne były większe, wyposażone w niezbędne do życia sprzęty domowe. Jest jedynym z trzech osiedli, w których mieszkał Rimgaudas Ruzgys, które istnieje do dziś. Z wędrownych osadników Litwini przeobrażają się w stałych osiedleńców, przyzwyczajonych do miejsca, w którym przyszło im żyć.
Rimgaudas miał ogromną „przewagę“ nad innymi zesłańcami, albowiem był „wolnym człowiekiem“. A to dzięki temu, że jego rodzicom udało się zmienić datę urodzenia syna i w ten sposób odmłodzili go o rok. Niestety ta „przewaga“ tzw. wolnego człowieka obróciła się przeciwko niemu. Dorosłych nie werbowano do wojska, natomiast młodzi mieli obowiązek odbyć służbę wojskową w armii radzieckiej. W ten sposób Rimgaudas zostaje wysłany do Chabarowska na granicy chińskiej. W tym samym czasie rodzina przenosi się do osady Nowoilińsk [Новоильинск], która jest ich ostatnim etapem zesłańczego życia przed ostatecznym powrotem do domu na przełomie 1956/57 roku.
W 1960 r., po odbyciu trzyipółletniej służby wojskowej R. Ruzgys wraca na Litwę i osiedla się w Wilnie. Na początku lat sześdziesiątych jego rodzice, brat i siostra również przybywają do Wilna, ponieważ ich rodzinny dom zajęty jest przez obcych ludzi.