Europejska pamięć
o Gułagu

© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno

© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno

© Rimgaudas Ruzgys

© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno

© Eela Lõhmus

© Eela Lõhmus

© Eela Lõhmus

© Valli Arrak

© Silva Linarte

© Eela Lõhmus

© Eela Lõhmus
Las – między przymusową pracą i ukojeniem
Mężczyźni i kobiety przydzielani są do ciężkich robót leśnych, od wyrębu drzew poprzez cięcie pni aż po pracę przy spławie. Więźniowie i specjalni osadnicy kierowani są do pracy do kołchozowych przedsiębiorstw zajmujących się eksploatacją lasów.
Przyroda i otoczenie syberyjskie stanowią nieodłączne tło życia codziennego. Sosna karłowata, którą opisywał Warłam Szałamow w Opowiadaniach kołymskich stanowi rodzaj kosodrzewiny porastającej całą tajgę. Jej dziwaczny kształt fascunuje zesłańców.
Las i jego mieszkańcy są dla zesłańców inspiracją. Podczas zesłania, Valli Arrak wykonała kilka rysunków oddających ͈syberyjskie wrażenia ”, które są ilustracją środowiska na Syberii. Dzięki rozpowszechnieniu aparatów fotograficznych w ZSRR zachowały się liczne zdjęcia zrobione przez samych zesłańców, albo jeszcze kiedy tam przebywali, albo z późniejszych podróży na Syberię. Są one świadectwem głębokich przeżyć związanych z życiem w tajdze.
Las jest wszechobecny, na zewnątrz i w domu. Zesłańcy przywiązują duże znaczenie do wystroju domostw. Kwiaty i liście przyniesione z lasu upiększają baraki. Najróżniejsze przedmioty wytwarzane są z drewna. Wielu zesłańców nabyło umiejętności rzemieślnicze, dzięki którym mogą wykorzystać do różnych celów drewno stanowiące nieograniczone zasoby.