Listy przechwycone przez kontrolę pocztową są przedmiotem raportów sporządzanych na różne tematy. Raporty te pozwalają "usłyszeć" głosy osób stojących w obliczu przemocy związanej z deportacją. Fragmenty listów, odtworzone w raporcie departamentu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy w rejonie Drogobycza, przywołują atmosferę strachu i niepewności na początku 1949 roku, kiedy przygotowywano wielką falę deportacji, ale już wtedy wielu chłopów zostało już przymusowo wysiedlonych.
Każdy przechwycony fragment listu poprzedzony jest imieniem i nazwiskiem oraz adresem odbiorcy, z którego wynika, że jest to nadal miejsce zesłania, gdzie krewni autora korespondencji zostali prawdopodobnie wcześniej deportowani, a następnie nazwisko i adres nadawcy.

Źródło: SBU (Archiwa policji politycznej), zbiory nr 2, nr inventarzowy 42(1953), teczka 8, folio. 120-123.

 

 

• Žguta D.P,  Obwód  mołotowski, miasto Gubacha, Kopalnia im. 1 Maja, barak nr 14, kwatera 4.

„Sześć wojskowych ciężarówek przyjechało do naszej wioski w pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia. Jedni otoczyli cerkiew, inni poszli do wsi i rozpoczęli wywózkę. Zabrali Petra Dmitruka, Gnata, Andrieja Tanczuka, Dmitrija i Efrema Petuha, Wasilija Petuha, Grigorija Pűha i Danila Krawczuka. Chcieli zabrać beznogiego Wasilija Blažkeviča, ale jego żony nie było w domu, uciekła z cerkwi skacząc przez płot i schowała się. Zostawiliśmy ją.”

Obwód drohobycki, dystrykt Drohobycz, wieś Wola Jakubowa, Melania

• Obwód mołotowski, B.-Gubacha, ul. 1. Maja 26 m 8, ÂCKIV I.O.

"...W Boże Narodzenie w środku dnia mieliśmy deportację. Deportowano żonę Koka Puccioła Mikołaja Prulewa, Michaiła Gawa Riłowa, żonę i córkę Aleksieja Moskala". Boję się wychodzić na ulicę. Chmury zbierają się na niebie i wiosna prawdopodobnie będzie końcem naszego cierpienia..."
Obwód drohobycki,, dystrykt Mediničsk, wieś Lityn', ÂCKIV M.I.

• Obwód Mołotowski, B.-Gubacha, 93/14 1st May Street, PETRIK Â.I.

"Zostaliśmy deportowani. Deportowali Kuźmę Komara, Mihaila, Olega Sovâkova i Bleznâkova Tasâ z rodziną. Nie chcieli zabrać Andreja, ale on sam nie został, mówiąc "Będę tam, gdzie jest moja rodzina". Jekaterina Finčina pojechała, a Tasâ Gukova zabrała swoje dziecko, a córka Olega Sovâkovaâ uciekła. Zabrali też starą Kłopajkę z Mil'kaâ i Valsilija i wielu innych.
Obwód drohobycki, dystrykt Drohobycz, wies  Lužok Dolišnij, FEDORIČKA A.

• Obwód archangielski, dystrykt Rovdinskij, wieś Podgornij № 4, PISARSKAÂ Û.

«... Mamy smutne wieści. W Wigilię Bożego Narodzenia zabierali ludzi z dzielnic Strijsk i Dublânskij. Zawieźli ich wszystkich do Stryja, do jednego domu. Zabroniono im zabrać ze sobą jakichkolwiek rzeczy, bo w Drohobyczu nie było ani jednego wagonu kolejowego, zabierali więc ludzi ciężarówkami do Stryja, ze Stryja do Lwowa, a stamtąd na Syberię.

Pęka nam serce na samą myśl, że nas czeka to samo. Kiedy będzie koniec tych okropności? Jedyne co robimy, to ucha nadstawiamy, co mówią i żeby sprawdzić, czy nie przyjdą po nas..."

Miasto Drohobycz, ulica Rewolucji 6, POPIVNÂ E.M.

• Obwód Mołotowski, B.-Gubacha, ul. 1 Maja 93/10, M.I. LIPAK

"...W wigilię we wsiach Volâ Lobov, Bylin zawiał ten sam wiatr, który cię porwał. Wielki smutek i nieszczęście w wioskach. Wywożą ludzi, a dzieci będą się błąkać same na ulicach. Nie wiesz, co cię czeka, a kiedy przychodzi śmierć... Ale to nie ma znaczenia, czekamy na wesele Antona (Anglia) i Ruzskaâ (ZSRR), które zbliżają się..."

Dystrykt Drohobycz, Obwód drohobycki, wieś Snâtinka, DUMANSKIJ O.I.

• Obwód amurski, dystrykt Mazanowski, Kopalnia im. 1 Maja, ulica Głubokij, BOBÂK N.V.

"...Święta Bożego Narodzenia były bardzo smutne i straszne, bo zabierano ludzi, którzy jakoby zawinili. Jeszcze przed Świętami w powiecie Stryj i podczas Świąt  w powiecie Drohobycz. Nie wywieźli jeszcze ludzi z pozostalych dystryktów, ale oczekujemy, że to się stanie lada dzień. Ludzie są bardzo przestraszeni, bo nie wiemy, kto będzie następną ofiarą. Wszyscy mają nadzieję, że może wiosna będzie piękna.

Obwód drohobycki, dystrykt Drohobycz, wieś Truskawiec, BOBÂK Z.

• Obwód Kemerowski, miasto Prokopiewsk, KUSÂK E.

"... u nas też była wywózka. W Wigilię Bożego Narodzenia, w nocy, w miejscowości Šemeroviči zabrano kilka rodzin z miejscowości Kupnoviči-17. Stary Mikołaj Kružniskij uciekł. Jest tu teraz tak strasznie, że nie mogliśmy zasnąć ..."

Obwód drohobycki, dystrykt Sudovo-Višnânskij, wieś Makunev, P.T. BUÂR

• Obwód Kemerowski, Ižmorskij Sovkhoze № 4

"... u nas miała miejsce duża deportacja. Z naszej wioski zabrali sześć rodzin. Zabrali Stepana Sukickiego i całą jego rodzinę, ale Iwan został. Wzięli też Vasilika Tilsiskija. Wezmą jeszcze więcej ludzi. Zajmie im to połowę roku. Święta były smutne i będą jeszcze smutniejsze..."

Obwód drohobycki, dystrykt Sudovo-Višnânskij, wieś Šemeroviči, O.D. ANTOŜАK

• Miasto Lwów, ulica 17 września 3. Szkoła przygotowania kadry kierowniczej kołchozu, D.S. BRILOVSKIJ

"...W Boże Narodzenie, z Woli Jakubowej deportowano 10 rodzin i kilka rodzin z innych wsi. Zabierali kobiety, których mężowie zostali skazani. Wywieźli je do Stryja. Nie zabrali jeszcze nikogo z wiosek w pobliżu naszych..."