TemaTyczny

Wielu przesiedleńców po raz pierwszy zobaczyło stepy, czyli wielkie półpustynne równiny po przybyciu na tereny południowej Syberii lub północnego Kazachstanu. Szacuje się, że w momencie śmierci Stalina w 1953 roku ponad 600 000 zesłańców przebywało na terenach otwartych stepów Kazachstanu, gdzie powstały ogromne kompleksy więzienne, takie jak Karłag (pod Karagandą) i Stepłag (dosłownie „Obóz stepowy”).
Stepy to tereny, które robią wrażenie przede wszystkim ze względu na panujące tam skrajne warunki klimatyczne. Wiele osób wspomina różnice temperatur na kazachskich stepach sięgające -40°C zimą i +40°C latem. Przesiedleńcy, którzy wcześniej doświadczyli zesłania na syberyjską tajgę, podkreślają zasadniczą różnicę między tymi dwoma obszarami: w tajdze mieli dostęp do pożywienia takiego jak jagody w lesie, natomiast stepy są jałowe i często jedynymi dostępnymi roślinami były suszone zioła, które w żaden sposób nie łagodzą głodu.
Życie na stepie miało również wpływ na pracę przesiedleńców. Zazwyczaj pracowali oni w kopalniach, zwłaszcza miedzi lub w gospodarstwach kolektywnych, głównie sowchozach. Dla niektórych praca na stepie oznaczała spotkanie z dziką przyrodą, ale także zmagania z wiatrem, pyłem i burzami, które odcisnęły piętno na ciele i duszy zesłańców.
Tekst: Jeanne Gissinger    Tłumaczenie: Magdalena Malz