TemaTyczny
Praca na zesłaniu
Praca jest podstwowym elementem życia na zesłaniu. W łagrach życie polega wyłącznie na katorżniczej pracy. Praca warunkuje przetrwanie jak i włączenie się zesłańców do otaczającego ich świata.
Praca w tzw. spiecposiołkach różni się od pracy w przymusowych obozach pracy. W pierwszym przypadku chodzi głównie o pracę w rolnictwie, natomiast w obozach pracy przymusowej więźniowie zatrudniani są przy budowie miast, linii kolejowych, fabryk i w kopalniach, na powierzchni ziemi jak i pod ziemią. Niemniej nie istnieje ścisłe rozróżnienie tych dwóch kategorii : zesłańców i więźniów. Istnieją obozy pracy przymusowej w rolnictwie.
Zesłańcy mogą przeżyć dzięki dodatkowej pracy, natomiast w łagrach obowiązuje w stu procentach praca przymusowa. Zarówno jedni i drudzy wykonują najcięższe prace, ale w obozach często panuje skrajna przemoc. Zesłańcy pod przymusem uczą się wykonywać pracę, która jest dla nich nowością. Kierownicy kołchozów rekrutują ludzi jak na targu niewolników. Podział na zesłańców, którzy są zatrudnieni jako ludzie wolni i więźniów nie jest ściśle określony, ponieważ niezależnie od miejsca, praca ma charakter przymusowy. Często po odbyciu wyznaczonej kary, więźniowie pozostają na miejscu. Specjalni przesiedleńcy często mieszają się z miejscową ludnością, pracują w tych samych brygadach i na tych samych warunkach.
Rozwój przemysłu ZSRR w głównej mierze odbywa się poprzez wykorzystanie pracy przymusowej. Mimo jej bardzo niskiej rentowności i ogromnym ofiarom ludzkim, ma ona masowy charakter w licznych regionach ZSRR.
Adam Chwaliński сięcie pni
Adam Chwaliński opowiada jak w wieku 11 i pół roku pracował w lasach syberyjskich przy cięciu pni.
Praca Adama Chwalińskiego w tajdze
Adam Chwaliński opowiada jak w wieku 11 i pół roku pracował w tajdze.
Jakobs Shats: Praca na deportacji (w wersji oryginalnej - RU)
« Kazali nam wysiąść z pociągu, załadowali na samochody i zawieźli do Kanska [Канск] w Obwodzie Tasiejewskim [Тасеевский райог]. Tam ulokowali nas u miejscowej ludzi, zabrali nam paszporty i wydali ojcu dokument, z którym miał się co tydzień zgłaszać. Taki był początek naszego zesłania na Syberię.
Moi rodzice nie mieli prawa wykonywania żadnej pracy umysłowej. Mogli tylko ciężko pracować fizycznie, na przykład przy pracach leśnych, w kołchozie, w obozach. Należy zaznaczyć, że wszyscy zesłańcy byli mieszkańcami miast i nie byli przyzwyczajeni do ciężkiej roboty w polu.
Nie należy również zapominać, że w tym regionie panują siarczyste mrozy, do -50°C. Nie byliśmy przygotowani na takie zimno, tym bardziej, że aresztowali nas i deportowali w czerwcu i nie zabraliśmy ze sobą ciepłych ubrań. Były ogromne trudności z żywnością, miejscowa ludność też cierpiała z powodu braku artykułów żywnościowych i wielu zesłańców nie mając nic na wymianę na jedzenie umierało śmiercią głodową.
Pytanie: Czy chodził pan do szkoły?
Nie chodziłem do szkoły, bo nie miałem ciepłych ubrań, a zimą trzeba było mieć futro, czapkę, ciepłe botki, a ja nic nie miałem. Dlatego też przez trzy lata nie uczęszczałem do szkoły i dopiero w 1944 roku rodziców było stać, żeby kupić mi ciepłe ubranie, dzięki temu chodziłem do szkoły przez dwa lata. W sumie byliśmy pięć lat na Syberii.
Pytanie: Skoro nie chodził pan do szkoły, to czym zajmował się pan i pana siostra?
Cała rodzina pracowała, moi rodzice pracowali, bo w przeciwnym razie nie byłoby z czego żyć. Moja mama pracowała, moja siostra. W 1943 r. moją siostrę skierowali do pracy jeszcze dalej na wschód, na budowę linii kolejowej.
Pytanie: Jakiego typu pracę wykonywała pańska rodzina w Krasnojarskim Kraju ?
Przy wycinaniu drzew, drugą moją siostrę wysłali do pracy przy spływie drewna. Wtedy nie miałem jeszcze 18 lat, byłem niepełnoletni, dlatego też pracowałem z moją mamą przy robotach polowych w kołchozie. Pomagałem jej podczas żniw i też pracowałem w polu. »
Juozas Miliauskas: Traktorzysta!
Juozas Miliauskas: «Ja pracowałem na traktorach, a mój brat był księgowym w naszej brygadzie. Miałem wtedy mniej więcej 19 lat. W tamtych czasach traktory podlegały miejscowej stacji maszyn rolniczych. Ludzie z podziwem przystawali na nasz widok i wykrzykiwali : « Traktorzysta ! » Trzeba przyznać, że to nie to samo co przekopywać pole łopatą! »
Praca w łagrach
Praca w łagrach różni się od pracy „normalnych” zesłańców. Jest to bowiem praca w ekstremalnych warunkach klimatycznych - niekończący się dzień pracy, nieludzka, wyczerpująca do granic katorżnicza praca w kopalniach i na budowach.
Dzieci zatrudnione przy robotach leśnych
© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno
Zbiory żywicy z drzew iglastych Sołowiow, obwód Niżneudinsk, <br/> obwód Irkucki, lata pięćdzisiąte.
© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno
Brygada drwali. Korbik, obwód Sowietsk, Kraj Krasnojarski, <br/> lata pięćdzisiąte
© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno
Litwinki zatrudnione na budowie, Griczew, obwód Czeremchowo, <br/> obwód Irkucki, 1953 r.
© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno
Spływ drewna rzeką Jenisej, Igarka, Kraj Krasnojarski, 1953 r.
© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno
Budowa linii kolejowej. Pimia, obwód Manski, Kraj Krasnojarski, <br/> 1951 r.
© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno
Roboty polowe : wykopki ziemniaków. Sujeticha, obwód Tajszecki, <br/> obwód Irkucki, 1954 r.
© Muzeum Ofiar Ludobójstwa, Wilno
Femmes au flottage du bois
© Anatolij Smilingis
Femme à la coupe de bois
© Anatolij Smilingis
Le père de Kazimira Ričkutėau travail, Zulumaï, 1954
Kazimira Ričkutė
Le père de Kazimira Ričkutėau travail, Zulumaï, 1954
© Kazimira Ričkutė
Praca w osiedlach zesłańców
Praca zesłańców
W pracy w lesie
© Domas Laurinskas
Prace w polu
© Domas Laurinskas
Operator maszyn i sprzętu
© Domas Laurinskas
Spawacz
© Domas Laurinskas
Brygada pracy
© Domas Laurinskas
Operator maszyn i sprzętu
© Domas Laurinskas
Naprawa maszyny
© Domas Laurinskas
Kolejna epoka (lata 70.). Komisja przychodzi w celu kontroli wzrostu zbóż
© Domas Laurinskas
Promocja poprzez pracę
Matka Domasa nie mogła pracować, więc w młodym wieku zaczął pracować przy wycince drewna i został zatrudniony do prac budowlanych. Z niewykwalifikowanego robotnika zostaje w 1951 r. operatorem dźwigu i za milczącą zgodą komendanta, obecnie nadzorowany jest przez pracodawcę, zatrudniony jest poza specjalnym miejscem osiedlenia. Kontynuował karierę zawodową jako operator maszyn.
