TemaTyczny

Nauka, praktyka, a także proces utraty języka to ważne elementy życia na zesłaniu.

Często jest to moment kontaktu z nowymi językami, czy to rosyjskim, którego dzieci uczą się w szkole i używają między sobą, czy też językami innych deportowanych narodowości, których przesiedleńcy lub więźniowie czasem uczą się od siebie nawzajem.
Jednak deportacja to także wyzwanie dla zachowania (lub nauki w przypadku bardzo małych dzieci) języka ojczystego (jednego lub kilku), który dla wielu rodzin był źródłem poczucia przynależności, symbolizował związek z kulturą i ziemią, a także stanowił dziedzictwo, które należało przekazać młodszym pokoleniom. Języki mogły być różnorodne, biorąc pod uwagę, że narodowości te zamieszkiwały różne tereny. Na przykład na Litwie ludzie mogli mówić po litewsku, w jidysz, po polsku, rosyjsku lub białorusku. Starania o zachowanie i przekazywanie języków były również postrzegane jako akt oporu wobec rusyfikacji lub sowietyzacji.
Dla tych, którzy się na to decydują, powrót z deportacji oznacza także powrót do języka. Ci, którzy zostali deportowani w młodym wieku lub urodzili się podczas deportacji, często muszą na nowo poznać lub udoskonalić język, którego nauczyli się poprzez nieformalne rozmowy prowadzone w kręgu prywatnym.     

Wreszcie po powrocie i reintegracji rodzi się pytanie o to, jak przekazać przyszłym pokoleniom te wszystkie języki, które niosą ze sobą osobiste, rodzinne i polityczne doświadczenia.
Tekst: Jeanne Gissinger, Tłumaczenie: Magdalena Malz